Skarga kasacyjna do NSA w sprawie wyboru trybu z wolnej ręki

Na stronie Biuletynu Zamówień Publicznych pojawiła się komunikat: „Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną zamawiającego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, oddalającego skargę na decyzję Prezesa UZP w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w wysokości 30.000 zł z tytułu naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych określających przesłanki stosowania trybu zamówienia z wolnej ręki.

Wyrokiem z dnia 3 grudnia 2013 r. (sygn. akt II GSK 1337/12) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę zamawiającego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2012 r. (sygn. akt V SA/Wa 324/12), oddalającego skargę zamawiającego na decyzję Prezesa UZP w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej w wysokości 30.000 zł z tytułu naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych określających przesłanki stosowania trybu zamówienia z wolnej ręki przy udzielaniu zamówienia na zagospodarowanie popiołu dennego o kodzie 10 01 82 z bloku 460 MW elektrowni.

W zaskarżonej decyzji Prezes UZP uznał, że brak jest podstaw do uznania, iż faktycznie – jak twierdził zamawiający – w sprawie niniejszej zaistniała którakolwiek z ustawowych przesłanek uzasadniających zastosowanie przy udzielaniu przedmiotowego zamówienia trybu z wolnej ręki.

Brak było w szczególności podstaw do uznania, że przedmiotowe zamówienie mogło zostać wykonane tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze. Przekonanie zamawiającego, że na rynku nie funkcjonuje inny podmiot, który podjąłby się realizacji owego zamówienia, oparto przede wszystkim na fakcie unieważnienia wcześniej wszczętego postępowania w trybie przetargu nieograniczonego ze względu na nie złożenie w tym postępowaniu choćby jednej oferty nie podlegającej odrzuceniu, jak również przypuszczeniu, że kolejne postępowania prowadzone w trybach konkurencyjnych nie dają gwarancji, że inny podmiot złoży ofertę nie podlegającą odrzuceniu.

Żadna z przywołanych przez zamawiającego okoliczności, w tym trudności w udzieleniu zamówienia w trybie konkurencyjnym z uwagi na konieczność unieważnienia kolejnych postępowań ze względu na przyczyny formalne, nie może uzasadnić udzielenia zamówienia publicznego w trybie z wolnej ręki w oparciu o art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy.

Dla spełnienia przesłanki z tego przepisu konieczne jest stwierdzenie, że istnieje tylko jeden wykonawca, który jest w stanie wykonać zamówienie; za niewystarczające uznać należy natomiast ustalenie, że w danym momencie tylko jeden wykonawca skłonny jest podjąć się wykonania zamówienia. Innymi słowy, skorzystanie z dobrodziejstwa art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy możliwe jest jedynie w przypadku wykazania, że poza jednym nie ma innych wykonawców, którzy mogliby wykonać zamówienie, a nie wtedy, gdy co prawda istnieje więcej niż jeden taki wykonawca, lecz zainteresowanie uzyskaniem tego konkretnego zamówienia zgłasza tylko on.

Prezes UZP zauważył, iż wynik nieformalnego, nie znajdującego poparcia w przepisach ustawy, rozeznania rynku, na które powołał się zamawiający, może potwierdzać jedynie, że w czasie, kiedy rozeznanie to było dokonywane nie było innych podmiotów, które były zainteresowane realizacją przedmiotowego zamówienia. Fakt wyrażenia zainteresowania wykonaniem zamówienia tylko przez jednego wykonawcę nie dowodzi, że nie istniały wówczas inne podmioty potencjalnie zdolne do realizacji przedmiotu zamówienia. O tym, że podmioty takie faktycznie istniały, świadczył zarówno fakt skierowania do nich wspomnianego nieformalnego zapytania, jak i treść informacji uzyskanych przez Prezesa UZP w toku postępowania administracyjnego.

[...]

Zdaniem Prezesa UZP, obowiązkiem zamawiającego jest działanie z należytą starannością, która w odniesieniu do zabezpieczenia zaspokajania potrzeb zamawiającego od oznaczonego terminu powinna się przejawiać w odpowiednio wczesnym wszczęciu postępowania z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mogących w tym postępowaniu wystąpić, w szczególności z uwzględnieniem czasu potrzebnego na ewentualne wezwanie wykonawców do uzupełnienia dokumentów, badanie i ocenę ofert oraz skorzystanie przez wykonawców z przysługujących im środków ochrony prawnej, a także ich rozpoznanie przez uprawnione podmioty. Brak należytej staranności w tym zakresie musi być oceniony jako okoliczność zależna od zamawiającego, a w związku z tym nie może być uzasadnieniem dla odstąpienia od stosowania trybów konkurencyjnych ze względu na niemożliwość jej przewidzenia i brak winy zamawiającego.

[...]

NSA oddalił skargę kasacyjną.

Jego zdaniem:

1. Brak jest podstaw do uznania, że w sprawie niniejszej zostały spełnione przesłanki do zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki. Dla przyjęcia, że przesłanki te zostały spełnione, konieczne byłoby ocenienie zaistnienia sytuacji nieprzewidywalnej w kategoriach obiektywnych, podobnych do należytej staranności, którą należałoby zachować. Okolicznościami niemożliwymi do przewidzenia będą w szczególności zjawiska losowe i niezależne od zamawiającego (np. katastrofy, awarie).
2. Zaistniała sytuacja, w której wymagane jest natychmiastowe wykonanie zamówienia, nie może wynikać z przyczyn leżących po stronie zamawiającego. Nie może być też spowodowana opieszałością w udzieleniu zamówienia.
3. Przesłanka wyboru trybu z wolnej ręki przewidziana jest dla jak najszybszego, natychmiastowego wykonania czynności objętych zamówieniem. Aby skorzystać z tego trybu, musi istnieć pilna potrzeba udzielenia zamówienia z powodu okoliczności, których wcześniej zamawiający nie mógł przewidzieć. Sąd I instancji prawidłowo ocenił te przesłanki w kontekście tych powodów, które zostały wskazane przez stronę. Oceny tej nie może zmienić charakter inwestycji, a który był znany od samego początku zawarcia umowy i słusznie Sąd I instancji podkreślił, że należało się do tego wcześniej przygotować.
4. Wyznaczenie postępowania przetargowego i konsekwencji związanych z tym przetargiem, jak też rodzaj inwestycji obciąża stronę, bo nie są to zdarzenia nieprzewidywalne. Prototypowość inwestycji także przemawia za obowiązkiem dołożenia należytej staranności.

Wyrok jest prawomocny.”

Uważam, że ten wyrok jest dość istotny w zamówieniach publicznych i warty jest głębszego rozważenia.

Czekam na wasze opinie i chęć do dyskusji :)

* * *

Autor: Justyna Starek

Wyszukiwarka przetargów publicznych biznes-polska.pl