Aktualne trendy w zamówieniach - Polski Kongres Prawa Zamówień Publicznych

Wszelkie działania zmierzające do wymiany poglądów i konwergencji prawniczego myślenia są nie mniej ważne niż działania ustawodawcze. Dlatego też Polski Kongres Prawa Zamówień Publicznych i Inwestycji Infrastrukturalnych zorganizowany w Warszawie dnia 17 stycznia 2013 r. przez Instytut Allerhanda był wydarzeniem, na którym nie mogło nas zabraknąć. Kancelaria Wierzbowski Eversheds miała przyjemność objąć patronat merytoryczny nad Kongresem.

Kongres zgromadził doborowe grono przedstawicieli nauki i administracji, a także praktyków zajmujących się szeroko pojętą tematyką zamówień publicznych. W ramach poruszonych zagadnień znalazły się między innymi kwestie modernizacji polityki Unii Europejskiej dotyczącej zamówień publicznych, krajowe i europejskie tendencje orzecznicze, innowacyjność w przedmiocie i procedurze zamówieniowej, nowe tendencje w stosowaniu polskiej ustawy, a także przyczyny kryzysu na rynku zamówieniowym w Polsce.

W tym kontekście, naszym zdaniem na szczególną uwagę zasługują:

• Kwestie „unijne”

Obecnie trwają intensywne prace na szczeblu unijnym, których rezultatem mają być nowe dyrektywy zamówieniowe (pisaliśmy już o tych działaniach na blogu w czerwcu 2012 oraz w maju 2011). Cały projekt można nazwać „modernizacją” unijnego prawa zamówieniowego, ze szczególnym naciskiem na zagadnienia zamówień in-house, tzw. self-cleaning wykonawców, e-procurement, zamówień transgranicznych, partnerstwa innowacyjnego, czy wreszcie kwestii związanych z rażąco niską ceną. Nie ulega wątpliwości, że w niedalekiej przyszłości staniemy przed koniecznością wdrożenia nowych przepisów unijnych.

 

Nie dziwi, że wśród tematów unijnych w ramach wielu wystąpień szeroko komentowano najnowszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-465/12 Forposta i jego skutki dla prawa krajowego. Słusznie podkreślano konieczność zaniechania automatyzmu wykluczania wykonawcy, a także konieczność wykładni prounijnej i ewentualnej odmowy zastosowania prawa krajowego pozostającego w konflikcie z prawem unijnym (szczegółowy komentarz na blogu).

• Nowe tendencje w stosowaniu Pzp

Omawiano najnowsze orzecznictwo KIO odnotowując przychylne podejście wobec ogłoszenia upadłości jako przesłanki wykluczenia wykonawcy na każdym etapie postępowania (24 ust. 1 pkt 2 Pzp), również po tzw. prekwalifikacji (w szczególności: KIO 1275/12).

 

Mimo zasady niezmienności składu konsorcjum, także najnowsze opinie UZP wydają się dopuszczać możliwości modyfikacji w tym zakresie np. na skutek upadłości jednego z uczestników – zmiany takie mają jednak odmienny skutek na różnych etapach postępowania.

 

Uczestnicy Kongresu podnosili także zagadnienia nieuczciwej konkurencji w zamówieniach publicznych, w szczególności - na ile zmowy przetargowe między przedsiębiorcami mogą faktycznie godzić w konkurencję w tym obszarze.

 

„Unijne korzenie prawa zamówień publicznych a polska rzeczywistość” - tytuł naszego wystąpienia, otwierającego Kongres, w pełni oddaje nasze prounijne podejście do prawa zamówień publicznych. Chcieliśmy zwrócić uwagę uczestników spotkania na integralność prawa unijnego oraz Pzp, której naturalną konsekwencją jest konieczność przyswojenia i realnego stosowania unijnych zasad, czyli:

• efektywnej implementacji, nie tylko na etapie stanowienia, ale także stosowania prawa
• prounijnej wykładni
• respektowania zasady pierwszeństwa prawa unijnego i zrozumienia zasady bezpośredniego skutku dyrektyw.

Odnosząc zasady unijne do prawa krajowego akcentowaliśmy, że etap stanowienia prawa w Polsce często cechuje się niepotrzebnym uszczegóławianiem, czy wręcz nadregulacją, a także brakiem odkodowania i osiągnięcia pożądanego efektu regulacji unijnych (przykładem może być implementacja dyrektywy odwoławczej 2007/66 – art. 34 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych i „zaporowy” wpis od skargi). Co więcej, kolejny etap procesu implementacji jakim jest stosowanie prawa, w praktyce często zmierza do nadmiernego formalizmu, w postaci tłumaczenia autonomicznych pojęć unijnych przy pomocy pojęć prawa krajowego, a także pomija aspekt interpretacji przyjaznej wzorcom unijnym. Konieczne są zatem zmiany sposobu myślenia o prawie unijnym i praktyczne uwzględnianie „unijnego cienia” przy stosowaniu Pzp.

 

Kongres Prawa Zamówień Publicznych Instytutu Allerhanda okazał się przedsięwzięciem wyjątkowo udanym i pouczającym. Zapewnił to nie tylko renomowany organizator, ale też prowokujący do dyskusji prelegenci i uczestnicy.

 

Wydaje nam się, że wniosek, który płynął ze wszystkich wystąpień, niezależnie od poruszanej konkretnej tematyki, jest następujący: powinniśmy skupić naszą uwagę na celu zamówień publicznych i szukać rozwiązań jak najbardziej profesjonalnych, innowacyjnych i sprzyjających konkurencji, a nie koncentrować się na kwestiach formalno–proceduralnych. Niestety, w praktyce ciągle bywa odwrotnie, co było w czasie konferencji wykazywane na wielu realnych przykładach.

 

* * *

Autor: Tomasz Zalewski, Dr. Aleksandra Kunkiel-Kryńska, prawnicy w kancelarii Wierzbowski Eversheds. Tekst z serwisu EuroZamowienia.pl