Co może dać reforma zamówień publicznych w krajach rozwijających się?

Prawo zamówień publicznych może mieć pozytywny wpływ na efektywność wydatkowania pieniędzy publicznych. Interesujące pytanie brzmi jednak jakie są konkretne zyski, które wynikają z reformy przestarzałego systemu wydatkowania pieniędzy publicznych – obserwowanego np. w państwach totalitarnych i komunistycznych – na nowoczesny system zamówień publicznych?

Próbę taką podjęli autorzy pracy „Competition Policy and Public Procurement in Developing Countries”. Poniżej kilka ciekawych wniosków wynikających z tej analizy:

• Liberalizacja systemu zamówień publicznych (otwarcie na zagraniczną konkurencję) w państwach rozwijających się, poprzez wzrost konkurencji na rynku, może obniżyć ceny towarów i usług nabywanych przez podmioty publiczne o ok. 30%;
• Mało przejrzyste zasady udzielania zamówień publicznych mogą zwiększyć koszty przetargu o 25-50% (są to tak koszty dla zamawiającego, które wynikają z małej konkurencji jak i koszty dla wykonawców, którzy muszą zatrudniać wielu konsultantów, prawników i specjalistów, aby startować w przetargach);
• Około 20-25% środków wydatkowanych w systemie zamówień publicznych w krajach rozwijających się jest rozkradana i marnotrawiona (np. w Pakistanie fundusze wydatkowane w zamówieniach publicznych to ok 17-22 miliardów dolarów z czego ok. 3,4-5.5 miliarda dolarów idzie na straty).
  

W kontekście badań nad reformą systemu zamówień publicznych w krajach rozwijających się – abstrahując od tego czy uznamy Polskę za kraj rozwinięty (wysoko rozwinięty jak uważa ONZ) czy nadal rozwijający się – należy wspomnieć, iż polski system zamówień publicznych w ostatnim czasie został bardzo dobrze oceniony przez Komisję Europejską w zakresie np. szybkości postępowania i procedury odwoławczej (Evaluation Report Impact and Effectiveness of EU Public Procurement Legislation; streszczenie po polsku tutaj). Niestety, gorzej wypadliśmy pod względem poziomu konkurencji. Średnia liczba ofert składanych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w Polsce wynosi 3,1 oferty, natomiast średnia dla 30 państw EOG wynosi 5,4 oferty w postępowaniu.