poniedziałek, 3 lutego 2014

Uchylenie się od podpisania umowy

Zamawiający po zbadaniu ofert wybiera ofertę najkorzystniejszą. Wybór swój opiera na podstawie kryteriów określonych uprzednio przez siebie w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (dalej: SIWZ). Niezwłocznie po wyborze najkorzystniejszej oferty Zamawiający przygotowuje „zawiadomienie o wyborze najkorzystniejszej oferty”. Wszystkie znamiona, które winny być zawarte w takim zawiadomieniu określa art. 92 ustawy Pzp. Jednak co zrobić, gdy wykonawca uchyli się od podpisania umowy?

Ustawodawca przewidział taką okoliczność w art. 94 ust. 3 ustawy Pzp. W związku z tym, jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, to właśnie zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert, jednak już bez przeprowadzania ich ponownego badania i oceny. Natomiast jeżeli w danym postępowaniu mamy tylko jedną ofertę, to wtedy zamawiający korzysta z art. 93 ust. 1 ustawy Pzp, a więc unieważnia postępowanie – nie złożono żadnej oferty. Największą konsekwencją dla wykonawcy, który uchyla się od zawarcia umowy, a w postępowaniu wymagane było złożenie wadium, jest jego utrata (art. 46 ust. 5 ustawy Pzp).

Uchylenie się od zawarcia umowy” - definicja

Stosując odpowiednio wykładnię prawa należy zastanowić się co oznacza pojęcie „uchylenie się od zawarcia umowy”. Otóż takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 9 maja 2001 r. (sygn. akt II CKN 440/00; OSNC 2001/12/85), w którym stwierdzono, iż „za uchylenie się od zawarcia umowy należy rozumieć tylko bezpodstawną odmowę jej zawarcia. Za odmowę podpisania umowy uznać można tylko oświadczenie woli wykonawcy zawierające negatywne stanowisko w przedmiocie zaproszenia go przez zamawiającego ewentualnie takie działanie skarżącego, z którego wynikałaby dla zamawiającego informacja, iż takiego rodzaju oświadczenie woli skarżący rzeczywiście złożył. Odmowa podpisania umowy jest tożsama ze stanowiskiem podjętym świadomie przez wykonawcę i przekazanym do wiadomości zamawiającego. (…) Brak stawiennictwa w siedzibie zamawiającego pracownika wykonawcy, spowodowany zaniedbaniem przez niego obowiązków, nie jest tożsamy z uchyleniem się”.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ponowny wybór oferty jest zgodny z definicję „najkorzystniejszej oferty” zawartą w art. 2 pkt. 5) ustawy Pzp, tj. - „należy przez to rozumieć ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego, albo ofertę z najniższą ceną, a w przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący – ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego”.

Wybór – i co dalej?

Istotne znaczenie w takiej sytuacji ma fakt przygotowania ponownego „nowego” zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty i rozesłania go wszystkim Wykonawcom. Jeżeli jednak w SIWZ żądało się wpłacenia wadium, a wadium z nowym Wykonawcą zostało zwrócone (art. 46 ust. 1 ustawy Pzp), to należy żądać ponownego wpłacenia wadium przez Wykonawcę, którego wybrano. Podkreślić należy, że z art. 94 ust.3 ustawy Pzp można korzystać wielokrotnie. Nie ma tutaj żadnego „limitu”.

Rezultat – podpisanie umowy bądź unieważnienie postępowania.

* * *
Autor: Justyna Starek 




Wyszukiwarka przetargów publicznych biznes-polska.pl

16 komentarzy:

  1. W przypadku gdy jest tylko jedna oferta i wykonawca uchyli się od zawarcia umowy ja unieważniam z art. 93 ust. 1 pkt 7 - wada postępowania niemożliwa do usunięcia. Nie można zastosować przesłanki braku ofert skoro oferta była.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. cz1 JS
      Spotkałam się z dwoma szkołami: o jednej to właśnie gość „anonimowy„ pisze, a druga opiera się na dyrektywie 2007/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 grudnia 2007 r. zmieniającej dyrektywy Rady 89/665/EWG i 92/13/EWG w zakresie poprawy skuteczności procedur odwoławczych w dziedzinie udzielania zamówień publicznych (Dz. Urz. UE L 335 z 20.12.2007 r., s. 31), zwanej dalej „dyrektywą odwoławczą). Otóż niemożliwa do usunięcia wada uniemożliwiająca zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego, w rozumieniu art. 93 ust. 1 pkt 7 Pzp, wiąże się z zaistnieniem przesłanek unieważnienia umowy określonych w art. 146 ust. 1 Pzp:

      Usuń
    2. cz2 JS
      „umowa w sprawie zamówienia publicznego podlega unieważnieniu, jeżeli zamawiający:
      1)  z naruszeniem przepisów ustawy zastosuje tryb negocjacji bez ogłoszenia lub zamówienia z wolnej ręki (art. 2d ust. 1a dyrektywy odwoławczej),
      2)  nie zamieści ogłoszenia o zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych albo nie przekaże ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich (art. 2d ust. 1 lit. a dyrektywy odwoławczej),
      3) zawrze umowę przed upływem terminu, o którym mowa w art. 94 ust. 1 i 2 Pzp, jeżeli uniemożliwi to wykonawcy wniesienie odwołania podlegającego uwzględnieniu, tj. potwierdzającego, iż w postępowaniu doszło do naruszenia przepisów ustawy mających wpływ lub mogących mieć wpływ na wynik postępowania (art. 2d ust. 1 lit. b dyrektywy odwoławczej),
      4)  uniemożliwi składanie ofert orientacyjnych albo ofert w ramach dynamicznego systemu zakupów (art. 2d ust. 1 lit. c dyrektywy odwoławczej),
      5)  udzieli zamówień na podstawie umowy ramowej przed upływem terminu określonego w art. 94 ust. 1, jeżeli nastąpiło naruszenie art. 101 ust. 1 pkt 2 (art. 2d ust. 1 lit. c dyrektywy odwoławczej),
      6)  z naruszeniem przepisów ustawy zastosuje tryb zapytania o cenę.”

      Usuń
    3. cz3 JS
      Ponadto proszę zwrócić uwagę na bardzo istotny fakt, że „wada”, o której pisze ustawodawca odnosi się do wady popełnionej przez Zamawiającego, ponieważ gdyby taka wada pojawiła się po stronie Wykonawcy to skutkowałoby odrzuceniem oferty bądź wykluczeniem Wykonawcy. Poza tym wycofanie się od podpisania umowy w moim mniemaniu jak i ZA jest tak, jakby Wykonawca wycofał ofertę. Pkt.7 dotyczy postępowania a nie oferty. Proszę zwrócić uwagę, że Wykonawca składając ofertę (która spełnia wszystkie wymagania i jest najkorzystniejsza) zakłada jeden cel = podpisać umowę i wykonywać zamówienia. W związku z powyższym uważam jak powyżej.

      Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 11 kwietnia 2013 r. -  (KIO 741/13):
      Przesłanka unieważnienia postępowania określona w art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy - Prawo zamówień publicznych składa się z koniunkcji trzech okoliczności, których łączne wystąpienie skutkuje koniecznością zastosowania tego przepisu. Po pierwsze musi wystąpić naruszenie przepisów ustawy regulujących udzielanie zamówienia (wada postępowania). Po drugie wada ta ma skutkować niemożliwością zawarcia niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Zatem nie może to być jakakolwiek wada, którą obarczone jest postępowanie, ale wada powodująca niemożliwość zawarcia niepodlegającej unieważnieniu umowy. Konieczne jest więc wystąpienie związku przyczynowego pomiędzy zaistniałą wadą, a niemożnością zawarcia umowy. Po trzecie wada ta musi być niemożliwa do usunięcia. Przesłanki skutkujące unieważnieniem umowy określa art. 146 ust. 1 p.z.p. Wszystkie wymienione w tym przepisie przypadki naruszeń ustawy są wadą postępowania w rozumieniu art. 93 ust. 1 pkt p.z.p., a więc taką, która skutkuje koniecznością unieważnienia postępowania.
      W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej ukształtował się pogląd, że podstawę do zastosowania art. 93 ust. 1 pkt 7 p.z.p. stanowi nie tylko art. 146 ust. 1 p.z.p. (kwalifikowane wady postępowania), ale przy ocenie podstaw do unieważnienia postępowania należy mieć również na uwadze treść art. 146 ust. 6 p.z.p. W myśl tego przepisu Prezes Urzędu Zamówień Publicznych może wystąpić do sądu o unieważnienie umowy w przypadku dokonania przez zamawiającego czynności lub zaniechania dokonania czynności z naruszeniem przepisów ustawy p.z.p., które miało lub mogło mieć wpływ na wynik postępowania.

      Reasumując, należy podejść indywidualnie do każdej sytuacji. Choć skłonna bardziej jestem do art. 93 ust.1.pkt.1 ustawy Pzp.

      Justyna Starek

      Usuń
  2. Jeżeli w postępowaniu złożono jedną ofertę, a Wykonawca uchylił sie od podpisania umowy to wówczas nie znajdzie zastosowania art. 93 ust. 1 ustawy PZP, a jedynie nie dojdzie do podpisania umowy z przyczyn leżących po stronie Wykoanwcy, nastomiast postępowanie już się zakończyło z wyborem najkorzystniejszej oferty. Powyższe należy opisać w protokole z postępwoania.
    Ponadto jeżeli Zamawiający wybiera kolejną ofertę bez ponownego badania i oceny ofert w przypadku uchylenia się Wykonawcy od podpisania umowy to wówczas Zamawiajacy może wymagać wniesinia wadium od kolejnego Wykonawcy tylko w przypadku okreslonym w art. 46 ust. 3 ustawy PZP, a więc jężeli w wyniku rozstrzygnięcia odwołania jego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza. Reasumując nie ma odwołania, nie ma ponownego wadium.
    Paweł

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W Informatorze Urzędu Zamówień Publicznych (09.2012) jest jasny pogląd, że należy unieważnić postępowanie właśnie z pkt.1.
      JS

      Usuń
    2. Nie znalazłem tam takiego poglądu, a nawet jeśli to i tak nie wynika on z treści samej ustawy tj. z pkt 1 i 7. Niestety ustawodawca nie przewidział w ustawie takiej sytuacji kiedy jedyny wykonawca, którego oferta została wybrana uchyla się od podpisania umowy. Ponadto co tu unieważniać skoro postępowanie zakończyło się z chwilą wyboru najkorzystniejszej oferty. Nawet, gdyby przyjąć, że postępowanie kończy się z chwilą podpisania umowy to niektóre postępowania wogóle by się nie zakończyły w sytuacji, kiedy wykonawca uchylił się od popisania umowy, a Zamawiający nie dokonał ponownego wyboru, ponieważ poprostu ustawa nie przewiduje takiej sytuacji w art. 93 ust. 1 ustawy PZP.
      Paweł

      Usuń
    3. Ustawodawca nie przewiduje, ale cos trzeba z tym zrobic. Gdy zamawiajacy pisze zawiadominie o wyborze najkorzystniejszej oferty i wybiera wykonawce, a ten uchyli sie od podpisania umowy to co z ta informacja podana publicznie? KIO jednoznacznie podkresla ze nalezy uniewaznic. Sama jako zamawiajacy majac niejednokrotnie kontrol otrzymywalam postulat ze uniewaznienie z pjt.1 jest wlasciwe. JS

      Usuń
    4. Wyrok KIO 1285/11 z dnia 30 czerwca 2011 r.
      cyt. "Zgodnie bowiem z aktualnym brzmieniem art. 94 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, jeżeli wykonawca, którego oferta została wybrana, uchyla się od zawarcia umowy, zamawiający może wybrać ofertę najkorzystniejszą spośród pozostałych ofert.
      W przeciwieństwie więc do pierwotnego brzmienia tego przepisu („zamawiający wybiera ofertę najkorzystniejszą”), wybór kolejnej oferty nie jest już obowiązkiem zamawiającego, lecz zależy od jego woli, a tym samym wykonawcy nie mogą domagać się dokonania tej czynności i zarzucać zamawiającemu naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień
      publicznych poprzez zaniechanie wyboru kolejnej oferty.
      Nowe brzmienie art. 94 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych powoduje także zaistnienie nowej sytuacji, w której dane postępowanie nie kończy się w żaden z dwóch dotychczasowych sposobów, a więc ani zawarciem umowy, ani jego unieważnieniem. Tym samym w niniejszym postępowaniu Zamawiający mógł zamknąć postępowanie nie dokonując czynności uniewaŜnienia, a fakt, że się powołał na art. 93 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych i to, czy zrobił to w sposób prawidłowy, nie ma wpływu na wynik postępowania – w tym znaczeniu, że w obu tych przypadkach i tak nie doszłoby do zawarcia umowy z żadnym z wykonawców".
      Pozdrawiam Paweł

      Usuń
    5. Oczywiście na każdy pogląd, który jest nie jasny w ustawie każdy znajdzie "inny różny" wyrok. Nie raz zdarza się tak, że są one sprzeczne ze sobą. "Oczywiście jak to często bywa w takich przypadkach art. 93 ust 1 ustawy Pzp wprost nie przewiduje takiej okoliczności. Niemniej jednak uważam, że unieważnienie postępowania w tych okolicznościach musiałoby być oparte o treść art. 93 ust 1 pkt. 1 ustawy Pzp, ale w związku z art. 94 ust 3 ustawy. Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu albo nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu od wykonawcy niepodlegającego wykluczeniu. Przy czym w naszych konkretnych okolicznościach należałoby to rozumieć tak, że nie ma innej oferty, którą można by wziąć pod uwagę w przypadku uchylania się przez jednego wykonawcę od zawarcia umowy.". Dlatego każdy będzie postępował jak będzie uważał. Jednak dalej podtrzymuję swoje zdanie również podpierane powyżej wyrokami, opiniami, i sytuacjami z życia wziętymi.
      Pozdrawiam :)

      Usuń
  3. Należy jednocześnie zauważyć, że jeżeli wybrany wykonawca, uchyla się od zawarcia umowy zamawiającemu przysługuje roszczenie o zawarcie umowy wobec wybranego wykonawcy (art. 70 2 § 3 k.c.) może on także, według swojego uznania, podjąć decyzję o wybraniu oferty kolejnej. Zamawiający powinien jednak w każdej sytuacji rozważyć efektywność takiego działania oraz ekonomiczną opłacalność, w porównaniu z dochodzeniem od wykonawcy obowiązku zawarcia umowy

    OdpowiedzUsuń
  4. W mojej ocenie, postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego nie kończy się z chwilą wyboru najkorzystniejszej oferty, lecz z chwilą zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.
    Wszczęte postępowanie musi zostać zakończone, przez jego unieważnienie lub przez zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego.
    Do czasu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego, postępowanie może zostać unieważnione (przy zachowaniu przesłanek ustawowych), bez względu na fakt, czy wybór najkorzystniejszej oferty nastąpił, czy też nie.
    W opisanej sytuacji, w mojej ocenie należało zastosować art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Pzp.

    OdpowiedzUsuń
  5. samo postępowanie się kończy, gdyż efektem jego jest udzielenie zamówienia, zawarcie umowy, postępowanie celem zawarcia umowy.

    OdpowiedzUsuń
  6. Świetne treści, na pewno mi się przyda, dzięki! :)

    OdpowiedzUsuń
  7. witam
    jakie konsekwencje mi grożą jeżeli nie podpisze umowy z zamawiajacym ?
    może od początku przytocze sprawe

    złozyłem zamówienie publiczne wykonałem oferte i ja złozyłem
    w jednej z rubryk pomyliłem ceny zamiast wpisać 6szt po 250 zł
    wpisałem 6x25 zł
    postępowanie wygrałem siłą rzeczy bo było przez tą omyłkę najkorzystniejsza co teraz jeśli chciałbym zrezygnować z tej umowy zaznaczam ze jeszcze jej nie dostałem i nie podpisałem wadium też nie było wpłacane bo go niewymagali
    pan od przetargu zadzwonił i powiedział iż wygrałem jedno z sześciu zadań i od razu zapytał się o ten wyżej wymieniony artykuł czy mam w takiej cenie sprawdziłem to szybko i odpowiedziałem że nastąpiła pomyłka on mi odpowiedział iz umowe wysłal do podpisania już i że w tym przypadku musze zapłacić im kare i ponieść konsekwencje lub sprzedać to w tej cenie co napisałem
    co w tym przypadku mam zrobić czy podpisać tą umowe i sprzedać ten artykuł w tej cenie i dołozyć do interesu czy też nie podpisywać tej umowy ???

    OdpowiedzUsuń
  8. witam
    jakie konsekwencje mi grożą jeżeli nie podpisze umowy z zamawiajacym ?
    może od początku przytocze sprawe

    złozyłem zamówienie publiczne wykonałem oferte i ja złozyłem
    w jednej z rubryk pomyliłem ceny zamiast wpisać 6szt po 250 zł
    wpisałem 6x25 zł
    postępowanie wygrałem siłą rzeczy bo było przez tą omyłkę najkorzystniejsza co teraz jeśli chciałbym zrezygnować z tej umowy zaznaczam ze jeszcze jej nie dostałem i nie podpisałem wadium też nie było wpłacane bo go niewymagali
    pan od przetargu zadzwonił i powiedział iż wygrałem jedno z sześciu zadań i od razu zapytał się o ten wyżej wymieniony artykuł czy mam w takiej cenie sprawdziłem to szybko i odpowiedziałem że nastąpiła pomyłka on mi odpowiedział iz umowe wysłal do podpisania już i że w tym przypadku musze zapłacić im kare i ponieść konsekwencje lub sprzedać to w tej cenie co napisałem
    co w tym przypadku mam zrobić czy podpisać tą umowe i sprzedać ten artykuł w tej cenie i dołozyć do interesu czy też nie podpisywać tej umowy ???

    OdpowiedzUsuń