Zmiana ustawy Pzp w zakresie obowiązku podatkowego

Od kilku tygodni, a może nawet miesięcy na świeczniku są intensywne prace nad nową ustawą regulującą zamówienia publiczne, co wynika z potrzeby wdrożenia nowych Dyrektyw unijnych w tym zakresie.

Nie udało się jednak pozostawić bez wzruszenia przez naszego ustawodawcę obecnie jeszcze obowiązującej ustawy Pzp, gdyż 20 lutego 2015 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych

Ustawa w przeważającej mierze zmiana ustawę o podatku od towarów i usług, nie mniej jednak dopada ona swoją regulacją w art. 2, przepisów ustawy Pzp.

Co nowego?

1)art. 91 ust. 3a, którego nowe brzmienie będzie następujące:

„Jeżeli złożono ofertę, której wybór prowadziłby do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, zamawiający w celu oceny takiej oferty dolicza do przedstawionej w niej ceny podatek od towarów i usług, który miałby obowiązek rozliczyć zgodnie z tymi przepisami. Wykonawca, składając ofertę, informuje zamawiającego, czy wybór oferty będzie prowadzić do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego, wskazując nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, których dostawa lub świadczenie będzie prowadzić do jego powstania, oraz wskazując ich wartość bez kwoty podatku.”

Przepis ten w obecnie obowiązującym brzmieniu ma charakter zawężający, odnoszący się wyłącznie do naliczania VAT w przypadków powstania po stronie zamawiającego obowiązku podatkowego w podatku VAT w zakresie dotyczącym wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Wskazana powyżej nowa regulacja wykreśla tą podstawę i wprowadza zasadę generalną. W uzasadnieniu do projektu ustawy czytam, iż „Zgodnie zatem z nowym brzmieniem ww. przepisu, jeżeli złożono ofertę, której wybór prowadziłby do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego zgodnie z przepisami o podatku VAT, zamawiający w celu oceny takiej oferty dolicza do przedstawionej w niej ceny podatek VAT, który miałby obowiązek rozliczyć zgodnie z obowiązującymi przepisami. Propozycja ta ma na celu zapewnienie, że przedmiotowa regulacja stosowana będzie do sytuacji, kiedy w odniesieniu do dostaw określonych towarów znajduje zastosowanie mechanizm odwróconego obciążenia.”

Warto wyjaśnić czym jest mechanizm odwróconego obciążenia. Jest to przeniesienie obowiązku rozliczenia podatku ze sprzedającego na nabywcę (kiedy nabywcą jest podatnik podatku VAT). Dostawca towaru lub świadczący usługę, wystawiając fakturę, nie wykazuje w niej więc stawki i kwoty podatku, zamiast tego powinna ona zawierać wyrazy – „odwrotne obciążenie”. Ponieważ na zamawiającym ciąży obowiązek podatkowy i jest on zobligowany do rozliczenia podatku od tejże transakcji, nie przekazuje więc stosownej kwoty na uiszczenie podatku VAT dostawcy. Oznacza to, że sama wartość kontraktu nie uwzględnia podatku VAT, jednakże w dalszym ciągu sama transakcja podlega opodatkowaniu, zmiana sposobu rozliczeń nie powoduje zmniejszenia kwoty środków koniecznych do zaangażowania przez nabywcę.[1]

Obowiązek doliczenia VAT do wartości netto występować będzie w następujących sytuacjach:

1)wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

2)mechanizmu odwróconego obciążenia,

3)importu usług lub importu towarów, z którymi wiąże się analogiczny obowiązek doliczenia przez zamawiającego przy porównywaniu cen ofertowych podatku od towarów i usług.

Poza tym w zdaniu drugim omawianego przepisu określono obowiązek informowania zamawiającego przez wykonawcę o powstaniu po stronie zamawiającego obowiązku podatkowego w przypadku wyboru oferty. Czynność taką wykonawca zobowiązany będzie dokonać w chwili złożenia oferty.

2)w art. 93 po ust. 1b dodaje się ust. 1c w następującym brzmieniu:

„W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, jeżeli złożono ofertę, której wybór prowadziłby do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, do ceny najkorzystniejszej oferty lub oferty z najniższą ceną dolicza się podatek od towarów i usług, który zamawiający miałby obowiązek rozliczyć zgodnie z tymi przepisami.”.

Poza wskazanymi wyżej zmianami w omawianej ustawie, w art. 11 wprowadzono mechanizm, który ma zapobiegać sytuacjom w których oferty zostały złożone na starych zasadach tzn. przed wejściem w życie omawianej nowelizacji, natomiast umowy zawarto na nowo obowiązujących regulacjach.

Jak podkreśla się w uzasadnieniu „Doszłoby wówczas do sytuacji, w której zamawiający zostałby z jednej strony zobowiązany do zapłaty kontrahentowi umówionej ceny w kwocie brutto („z VAT”, którego oferent nie byłby już obowiązany rozliczyć z uwagi na przeniesienie obowiązku podatkowego na nabywcę) i jednocześnie zostałby zobowiązany do rozliczenia podatku od tejże transakcji. Zamawiający zostałby tym samym w sensie ekonomicznym dwukrotnie „obciążony” podatkiem, raz w związku z koniecznością zapłaty umówionej ceny, a drugi raz w związku z koniecznością rozliczenia podatku od tej operacji gospodarczej.”

„Art. 11. 1. W przypadku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego na podstawie ustawy wymienionej w art. 2, wszczętego przed dniem 1 lipca 2015 r., którego przedmiot objęty jest zakresem niniejszej ustawy, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli oferty, do przedstawienia informacji dotyczącej kwoty podatku od towarów i usług doliczonej do ceny złożonej oferty, jeżeli ta informacja nie wynika z treści oferty, oraz informacji dotyczącej możliwości powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego na podstawie ustawy wymienionej w art. 1, wraz ze wskazaniem nazwy (rodzaju) towaru lub usługi, których dostawa lub świadczenie będzie prowadzić do jego powstania, oraz ich wartości bez kwoty podatku, a następnie poprawia oferty w zakresie ceny przez pomniejszenie tej ceny o podatek od towarów i usług w zakresie, w jakim u zamawiającego powstaje obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług. Oferta, której wybór powodowałby powstanie obowiązku podatkowego u zamawiającego, jest oceniana z uwzględnieniem art. 91 ust. 3a ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

2. W przypadku umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem 1 lipca 2015 r. zamawiający jest uprawniony do wystąpienia o zmianę umowy w zakresie obniżenia wynagrodzenia wykonawcy o kwotę podatku od towarów i usług, którą obowiązany jest rozliczyć zamiast wykonawcy na podstawie przepisów ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. W zakresie przedstawienia informacji dotyczącej kwoty podatku od towarów i usług stosuje się odpowiednio ust. 1. Brak zgody wykonawcy na zmianę umowy uprawnia zamawiającego do odstąpienia od niej.”

W praktyce nowelizacji wprowadza po stronie wykonawcy dodatkowy obowiązek informowania zamawiającego przez wykonawcę o powstaniu po stronie zamawiającego obowiązku podatkowego w przypadku wyboru oferty, z drugiej strony obowiązek po stronie zamawiającego wyrażający się ocenie złożonych informacji przez wykonawcę we wskazanym wyżej zakresie.

Pytanie natomiast co jeśli wykonawca takich informacji nie poda, a obowiązek taki faktycznie istnieje, czy informacja taka stanowić będzie treść oferty?

Jak zwykle przyjedzie nam testować na zasadzie prób i błędów wprowadzone zmiany.

Zmiany mają wejść w życie od 1 lipca 2015 r. Ustawa została przekazana pod obrady Senatu i będzie punktem obrad na posiedzeniu w dniu 18.03.2015 r.

* * *

Autor: Grzegorz Bebłowski

---

[1] Uzasadnienie do treści ustawy http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/druk.xsp?documentId=98589B3D854A8032C1257DCD004B078C