Odrzucenie oferty wykonawcy, jako zawierającej rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 Pzp

Zgodnie z treścią art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp, zamawiający odrzuca ofertę, która zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Zamawiający odrzuca również ofertę jeżeli wykonawca nie złoży wyjaśnień w wyznaczonym terminie albo jeżeli dokonana ocena wyjaśnień potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia (art. 90 ust. 3 Pzp).

 

Zaoferowanie znacznie niższej ceny od cen innych ofert może być efektem świadomego działania wykonawcy albo nierzetelnej kalkulacji ceny, co w obu przypadkach zagraża nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem zamówienia. Przepisy ustawy Pzp nakładają na zamawiających obowiązek przestrzegania przy udzielaniu zamówień publicznych zasady zachowania uczciwej konkurencji.

W orzecznictwie zgodnie uznaje się, że rażąco niska cena oferty jest ceną niewiarygodną, nierealistyczną, odbiegającą wysokością od wartości zamówienia oszacowanej przez zamawiającego z należytą starannością oraz od wysokości cen pozostałych ofert złożonych w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Jest to również cena która odbiega od cen rynkowych, tj. cena, która nie pokrywa kosztów należytego wykonania przedmiotu zamówienia. Ceną rażąco niską jest więc cena nieadekwatna do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów i w takim sensie nie jest ceną rynkową.

Jak stwierdził Sad Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2007 r. sygn. akt XIX Ga 3/07, „o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne”.

W orzecznictwie panuje ugruntowany pogląd, że w każdym przypadku wątpliwości co do wysokości zaoferowanej ceny konieczne jest dokonanie indywidualnej oceny, z uwzględnieniem okoliczności charakterystycznych dla danego przedmiotu zamówienia, warunków rynkowych i sytuacji danego wykonawcy (patrz: wyrok KIO sygn. akt KIO 2181/13 z dnia 27 września 2013 r., wyrok KIO sygn.. akt KIO 428/13 z dnia 12 marca 2013 r., wyrok KIO sygn. akt KIO 239/13 z dnia 21 lutego 2013 r.). 

Odrzucenie oferty w oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp może nastąpić wyłącznie po uzyskaniu wyjaśnień od wykonawcy i tylko wówczas, gdy ocena złożonych wyjaśnień wraz z dostarczonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia (art. 90 ust. 3 Pzp).

Z uwagi na istotne dla wykonawcy konsekwencje zastosowania procedury wynikającej z art. 90 ust. 1 Pzp, w szczególności w zakresie przesunięcia na wykonawcę ciężaru dowodu, w orzecznictwie przyjmuje się, ze poziom różnicy danej ceny w stosunku do wartości szacunkowej zamówienia, jak i cen pozostałych ofert musi być zauważalny i budzący wątpliwości w warunkach danego postępowania, co wymaga za każdym razem indywidualnego podejścia i oceny.

W sytuacji stwierdzenia przez zamawiającego, że uzasadnione jest postępowanie wyjaśniające, zamawiający zwraca się w formie pisemnej do wykonawcy o udzielenie wyjaśnień dotyczących elementów ceny mających wpływ na jej wysokość, wyznaczając termin na złożenie wyjaśnień.

Wyznacznik arytmetyczny porównania ceny oferty do wartości przedmiotu zamówienia powinien być pomocny do podjęcia decyzji, czy cena oferty może być rażąco niska i uruchomienia procedury wyjaśnień przewidzianej w art. 90 ust. 1 Pzp, lecz nie może być wyłącznie decydujący.

Zamawiający, zwracając się do wykonawcy o wyjaśnienia, może wskazać na konieczność przedłożenia przez wykonawcę szczegółowych wyliczeń lub kalkulacji cenowych, przedstawiających sposób obliczenia zaproponowanej ceny ofertowej. Umożliwia to zbadanie oraz weryfikacje kalkulacji dokonanych przez wykonawcę. Co do zasady przepisy Pzp pozostawiają formę i zakres składanych wyjaśnień do decyzji wykonawcy. W toku postępowania wyjaśniającego na wykonawcy spoczywa ciężar wykazania, że zaoferowana cena nie jest cena rażąco niską, a tym samym, że w cenie oferty zostały uwzględnione wszystkie koszty związane z prawidłowym wykonaniem przedmiotu zamówienia.

Izabela Domitrz  https://www.biznes-polska.pl/

Opracowane na podstawie orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej