Zasady wyboru wykonawcy w świetle art. 22 ust. 5 PZP - najciekawsze kwestie z opini UZP

W związku z wejściem w życie nowelizacji Urząd Zamówień Publicznych opublikował kompleksowy komentarz do poszczególnych zmian. W poprzednim artykule omówilśmy już część dotyczącą dialogu technicznego. Teraz czas na nowy art. 22 ust. 5 PZP, regulujący warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonania ich oceny.

Przypomnijmy, iż nowy przepis stanowi, że warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu dokonania oceny ich spełniania mają na celu zweryfikowanie zdolności wykonawcy do należytego wykonania udzielanego zamówienia. W postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia, którego przedmiot stanowią dostawy wymagające wykonania prac dotyczących rozmieszczenia lub instalacji, usługi lub roboty budowlane, zamawiający może oceniać zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia w szczególności w odniesieniu do jego rzetelności, kwalifikacji, efektywności i doświadczenia (art. 22 ust. 5 zd. 2 ustawy Pzp). 

 

Poniżej kilka najciekawszych kwestii z opinii UZP:

 

1. Głównym celem weryfikacji wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia publicznego nie jest jedynie badanie dokumentów w celu udzielenia odpowiedzi na pytanie czy w ich świetle wykonawca spełnia minimalne wymagania zamawiającego. Poprzez badanie wykonawcy i jego dotychczasowych dokonań oraz dostępnego mu potencjału zamawiający winien bowiem dokonywać oceny co do jego przyszłej zdolności do wykonania zamówienia publicznego. Warto przy tym podkreślić, iż celem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest nie tylko wybór oferty najkorzystniejszej, ale przede wszystkim wybór wykonawcy, który tę ofertę złożył. Powyższe wynika jednoznacznie z definicji.
2. Wprowadzenie art. 22 ust. 5 do przepisów ustawy Pzp związane jest również z profesjonalnym charakterem obrotu prawnego regulowanego przepisami ustawy Pzp. Zakwalifikowanie wykonawców do grupy profesjonalistów pociąga za sobą ważkie konsekwencje, gdyż od podmiotów, których działania uznaje się  za fachowe oczekuje  się podwyższonej staranności w realizacji podejmowanych działań.  
3. Kryteria weryfikacji i minimalne zdolności wskazane w opisie sposobu oceny spełniania warunków powinny być związane i proporcjonalne do przedmiotu zamówienia. 
4. Ustawa Pzp jak i dyrektywa klasyczna nie wymaga, by kryteria weryfikacji i minimalne zdolności wskazane w opisie sposobu oceny spełniania warunków musiały zostać wyrażone liczbowo, mogą mieć one zatem charakter przesłanek lub wytycznych, które zamawiający przyjmie przy weryfikacji informacji zawartych w dokumentach złożonych przez wykonawcę. 
5. Warto zwrócić uwagę, iż katalog kryteriów za pomocą których zamawiający będzie oceniał zdolność wykonawcy do należytego wykonania zamówienia jest  katalogiem otwartym, o czym przesądza użyty w przepisie zwrot „w szczególności”.
6. Nie ulega wątpliwości, iż możliwość kierowania się kryteriami o których mowa w art. 22 ust. 5 ustawy Pzp przy ocenie predyspozycji wykonawcy do należytego wykonania zamówienia odnosi się do wszystkich zamówień na usługi oraz roboty budowlane a w przypadku dostaw dotyczy szczególnie świadczeń związanych z instalacją lub rozmieszczeniem.
7. Zgodnie z literalnym znaczeniem  „rzetelny”  to  „1.  «wypełniający należycie swe obowiązki» 2. «taki, jaki powinien być, odpowiadający wymaganiom» 3. «zgodny z prawdą, wiarygodny»” . Przez  „rzetelność”  na gruncie zamówień publicznych należy zatem rozumieć solidne i sumienne wywiązywanie się przez wykonawcę z uprzednio zaciągniętych przez niego zobowiązań. 
8.  „Efektywność”,  zgodnie z literalnym znaczeniem, to  dawanie dobrych wyników, wydajność. Poprzez kryterium „efektywności”, o której mowa w art. 22 ust. 5 zd. 2 ustawy Pzp, zamawiający może zatem uwzględniać  m.in. efekty dotychczasowej realizacji zamówienia publicznego wynikające np. z organizacji pracy wykonawcy, użytej przy realizacji zamówienia technologii, czy też przyjętego sposobu zarządzania przedsięwzięciem. Innymi słowy, poprzez kryterium efektywności zamawiający będzie mógł badać potencjał, jakim wykonawca dysponuje, a także niezawodność i sprawność dotychczas realizowanych przez wykonawcę zamówień.
9. Wykluczenie wykonawcy w przypadku uznania, iż nie jest on zdolny do należytego wykonania zamówienia, wymagać będzie przedstawienia uzasadnienia, z treści którego wynikałoby, iż stwierdzone przypadki niewykonania lub  nienależytego wykonania zamówień wskazują na nierzetelność lub brak odpowiednich kwalifikacji lub efektywności wykonawcy, a w konsekwencji skutkują uznaniem go za wykonawcę niespełniającego warunków udziału w postępowaniu w zakresie posiadanej wiedzy, doświadczenia czy też potencjału technicznego. W takim przypadku, niezależnie od wartości zamówienia publicznego, wykonawcy wykluczonemu z udziału  w postępowaniu, będzie przysługiwało prawo wniesienia odwołania do Krajowej Izby Odwoławcze, a także skargi do sądu okręgowego na orzeczenie wydane przez Izbę.