Dnia 20 lutego br., weszła w życie ustawa z dnia 12 października 2012 r. o
zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty
budowlane lub usługi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1271) , a wraz z nią zaczęły
obowiązywać przepisy sześciu nowych rozporządzeń, w tym Rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane. W
powyższym rozporządzeniu ustawodawca postanowił wprowadzić kilka nowości. Jedną
z ciekawszych jest unormowanie dotyczące sposobu wykazania należytej realizacji
robót budowlanych, dostaw lub usług.
Zgodnie z § 1 w/w
rozporządzenia, w celu oceny spełniania przez wykonawcę warunków, o których
mowa w art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej "ustawą", zamawiający może
żądać następujących dokumentów:
- wykazu robót budowlanych
wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert
albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres
prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich
rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania oraz z załączeniem dowodów
dotyczących najważniejszych robót, określających, czy roboty te zostały
wykonane w sposób należyty oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z
zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone;
- wykazu wykonanych, a w przypadku
świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, głównych dostaw lub usług, w okresie ostatnich trzech lat przed
upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w
postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym
okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów,
na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów,
czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie;
Pojawia się zatem nowe pojęcie „dowodów” na potwierdzenie
należytego wykonania lub wykonywania robót,
dostaw lub usług. Katalog w/w dowodów zawarty został w ust. 2 § 1 Rozporządzenia.
Dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, są:
1) poświadczenie, z tym że w odniesieniu do nadal
wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych poświadczenie powinno być
wydane nie wcześniej niż na 3 miesiące przed upływem terminu składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo ofert.
A zatem wykonawca będzie zobligowany do potwierdzenia
należytego wykonania wskazanej usługi poświadczeniem, czyli dokumentem
prywatnym, wystawionym przez odbiorcę świadczenia wykonawcy. W praktyce
dokument taki będzie „starą” referencją, gdyż to właśnie powszechnie stosowane
referencje poświadczały, że dana dostawa lub usługa została wykonana należycie.
Pewną nowością jest natomiast wprowadzenie obowiązku posłużenia się aktualnym
poświadczeniem w przypadku nadal
wykonywanych dostaw lub usług okresowych lub ciągłych. Dokument taki powinien być wydany (tzn. datowany przez
wystawiającego) nie wcześniej niż na 3 miesiące
przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
lub terminu składania ofert. Do tej pory reguła ta dotyczyła jedynie
zaświadczeń wydawanych przez naczelnika urzędu skarbowego oraz Zakład
Ubezpieczeń Społecznych odnośnie braku zaległości w opłacaniu podatków i
składek.
2) w
przypadku zamówień na roboty budowlane - inne dokumenty - jeżeli z
uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie
uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt 1.
W kolejnych dwóch punktach ustawodawca reguluje sytuację
kiedy wykonawca nie będzie w stanie „z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym
charakterze” posłużyć się poświadczeniem o którym mowa powyżej. Pojawia się
sformułowanie „inne dokumenty”. Tym samym zarówno pierwszy zwrot jak i drugi
jest dosyć ogólny. Wykonawca może przedłożyć
inny dokument (jakikolwiek dokument
poświadczający należyte wykonanie robót budowlanych – np. protokół odbioru)
jeżeli zostaną spełnione dwa warunki: przyczyna z powodu której nie składa jest
uzasadniona, oraz drugi, przyczyna ta ma charakter obiektywny. Tym samym
okoliczności powodujące brak poświadczenia muszą w sposób oczywisty i logiczny powodować
niemożność przedłożenia takie poświadczenia , ale jednocześnie okoliczności te
nie mogą leżeć po stronie wykonawcy.
Wydaje się że ostateczna interpretacja uzasadnionej i
obiektywnej przyczyny leży każdorazowo po stronie zamawiającego. Powyższy zapis może budzić pewne wątpliwości
interpretacyjne i być przyczyną powstawania konfliktu pomiędzy wykonawcą a
zamawiającym, właśnie z powodu różnego rozumienia konkretnych przyczyn braku poświadczenia.
Podobne rozwiązanie przewidziano dla zamówień na dostawy
i usługi:
3) w
przypadku zamówień na dostawy lub usługi - oświadczenie wykonawcy - jeżeli z
uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie
uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt 1.
W odróżnieniu od zamówień na roboty budowlane i możliwości
posłużenia się innymi dokumentami, w powyższym przepisie wykonawca może posłużyć
się swoim oświadczeniem. Nowelizacja ta oznacza zerwanie z zasadą obowiązującą
dotychczas, zgodnie z którą potwierdzić
należyte wykonanie umowy może wyłącznie jej strona – odbiorca świadczenia
wykonawcy. Od tej pory, prawidłowe wykonanie usługi może potwierdzić również
wykonawca który usługę tą wykonał. Oczywiście z zachowaniem warunku
„uzasadnionej przyczyn o obiektywnym charakterze”.
W związku z zagrożeniem płynącym z takiego rozwiązania ,
a polegającym na ewentualnym
potwierdzaniu przez takie oświadczenie wykonawcy usług które nie miały
miejsca lub zostały wykonanie nienależycie, ustawodawca wyposaża zamawiającego
w narzędzie kontroli.
Zgodnie z ust. 5 w
razie konieczności, szczególnie gdy wykaz lub dowody, budzą wątpliwości
zamawiającego lub gdy z poświadczenia albo z innego dokumentu wynika, że
zamówienie nie zostało wykonane lub zostało wykonane nienależycie, zamawiający
może zwrócić się bezpośrednio do właściwego podmiotu, na rzecz którego roboty
budowlane, dostawy lub usługi były lub miały zostać wykonane, o przedłożenie dodatkowych
informacji lub dokumentów bezpośrednio zamawiającemu.
Sytuacja taka incydentalnie występowała na gruncie
dotychczas obowiązujących przepisów, aktualnie możliwość taka została wprost
uregulowana w rozporządzeniu.
Narzędzie to w zamiarze ustawodawcy ma pełnić funkcję
odstraszającą potencjalnych nieuczciwych wykonawców, którzy oświadczaliby
wykonanie dostaw lub usług niezgodnie z prawdą. Stwierdzenie poświadczenia
nieprawdy z kolei prowadzić może do wykluczenia danego wykonawcy i ewentualnej
odpowiedzialności karnej.
Na koniec warto zwrócić uwagę na jeszcze jedna nowość.
Otóż w przypadku gdy zamawiający jest podmiotem, na rzecz którego roboty
budowlane, dostawy lub usługi wskazane w wykazie, zostały wcześniej wykonane,
wykonawca nie ma obowiązku przedkładania dowodów. Jest to regulacja logiczna i
rozsądna, która pozwoli na wyeliminowanie sytuacji w której zamawiający potwierdzał
fakty, które i tak były mu znane z powodu tego, iż był on odbiorcą
zrealizowanych przez wykonawcę zamówień.
Rozporządzenie przewiduje również inne nowości, ale o tym
następnym razem. Pamiętajmy tylko że do postępowań o udzielenie zamówienia
publicznego wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia
stosuje się przepisy dotychczasowe.
Natomiast w
postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego wszczynanych w okresie 12
miesięcy od dnia wejścia w życie omawianego rozporządzenia, wykonawca, w
miejsce poświadczeń, o których mowa powyżej, może przedkładać dokumenty
potwierdzające należyte wykonanie dostaw lub usług oraz wykonanie robót
budowlanych zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i ich prawidłowe ukończenie,
określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2009 r. w
sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz
form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. Nr 226, poz. 1817).
* * *
Autor: Robert Zugaj
co jest w przypadku gdy okres prowadzenie działalności jest dłuższy niż 3 lata? chodzi o wykaz usług
OdpowiedzUsuń- wykazu wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, głównych dostaw lub usług, w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie
OdpowiedzUsuńJeśli chodzi o interpretację ostatnich trzech lat. Liczy się rok wykonywania usługi czy dokładne daty. Czyli czy w 2015 roku mogę posługiwać się dowodami z całego 2012 roku?
OdpowiedzUsuńJeśli Z-cy wymaga dośw. np. wykonywanie usług pocztowych o wartości co najmniej 100 tys netto/rok i Wykonawca wskaze usługę o wartosci powyżej 100 tys netto w okresie 01.01.2013-31.12.2013 to liczysz od daty zakończenia -> Wykonawca może posłużyć się to referencją najpóżniej dla przetaru, którego termin składania ofert przypadnie na 30.12.2016 !!! Albo inny przyklad... otwiera Z-cy oferty: 01.04.2015 tzn, że W-ca może wskazać najstarszą usługę (datę jej zakończenia): 02.04.2012
OdpowiedzUsuń