Usługi priorytetowe oraz niepriorytetowe w Pzp

Na gruncie ustawy PZP usługi dzielą się na priorytetowe i niepriorytetowe. Wyróżnienie tych dwóch kategorii usług wynika wprost z podziału jaki został dokonany w załącznikach do Dyrektywy 2004/18/WE oraz dyrektywy 2004/17/WE. Różnica między tymi kategoriami usług polega na tym, że w stosunku do usług priorytetowych znajdują zastosowanie obligatoryjnie wszystkie przepisy ustawy PZP, natomiast w stosunku do usług niepriorytetowych można zastosować wiele ułatwień związanych z prowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. 

 

Z dniem wejścia w życie nowelizacai ustawy Prawo Zamówień Publicznych z dnia 2 grudnia 2009r. w treści ustawy pojawił się art. 2a, który zawiera delegację dla Prezesa Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego wykaz usług o charakterze priorytetowym i nieprioryteatowym. Wykonując dyspozycję ustawową Prezes Rady Ministrów wydał rozporządzenie w sprawie wykazu usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym. Rozporządzenie to weszło w życie wraz z nowelizacją ustawy – w dniu 29.01.2010r.  W rozporządzeniu tym zamieszczono dwa załączniki zawierające wykazy usług. 

Załącznik nr 1 zawiera wykaz usług o charakterze priorytetowym i powiela treść załącznika nr VI do dyrektyw 2004/18/WE i 2004/17/WE.

 

Załącznik nr 2 zawiera wykaz usług o charakterze niepriorytetowym i powiela treść załącznika nr VII do dyrektyw 2004/18/WE i 2004/17/WE.

Katalog usług niepriorytetowych jest katalogiem otwartym- co oznacza, że złagodzony reżim prawny może zostać zastosowany do innych usług nienazwanych i nieoznaczonych konkretnymi kodami CPV. Do kategorii innych usług nie wolno jednak zaliczyć tych usług, które określone są jako „priorytetowe” (załącznik nr 1 do rozporządzenia).

Prawidłowa klasyfikacja usług niepriorytetowych

Przed analizą ustawowych ułatwień (o których mowa w art. 5 ustawy PZP) warto sformułować niektóre definicje usług. Jest to istotne z uwagi na pojawiające się wątpliwości, które mogą spowodować niewłaściwą ich klasyfikację przez zamawiających.

Definicję usługi ochrony należy rozumieć poprzez pryzmat ustawy z dnia 22.08.1997r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005r., Nr 145, poz. 1221 z późn. zm.), w szczególności jej art. 2 który określa pojęcia:

- ochrony osób - jako działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i nietykalności osobistej;

- ochrony mienia – jako działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikają-cej z tych zdarzeń oraz niedopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony.

Usługi socjalne należy rozumieć zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 04.03.1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2006r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) zgodnie z którym działalność socjalna to usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

Definicję usług hotelarskich zawiera art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 29.08.1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004r. Nr 223, poz. 2268 z późn. zm.) zgodnie z którym usługi hotelarskie to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. Usługi restauracyjne to usługi w zakresie wydawania posiłków, usługi bufetowe, kawiarniane, usługi zaprowiantowania(cateringu) szkół, szpitali czy innych placówek.

Usługi w zakresie transportu kolejowego i morskiego obejmują transport pasażerski, transport towarowy jak również transport osób i towarów drogą wodną, wynajem jednostek pływających, usług holowania oraz usług wykonywanych przez statki. Żegluga śródlądowa została uregulowana w ustawie z dnia 21.12.200r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006r. nr 123, poz. 857 z późn. zm.).

Usługi prawnicze obejmują usługi w zakresie doradztwa prawnego, reprezentacji, usługi doradztwa w zakresie patentów i praw autorskich, usługi w zakresie uwierzytelniania dokumentów.

Usługi w zakresie rekrutacji pracowników i pozyskania personelu należą do zakresu tzw. doradztwa personalnego.

Usługi szkoleniowe i edukacyjne są to usługi szkolnictwa podstawowego, wyższego oraz różne usługi szkolne i szkoleniowe.

Definiując usługi zdrowotne można posiłkować się ustawą z 30.08.1991r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007r. nr 14, poz. 89 z późn. zm.), która w art. 3 zawiera definicję świadczenia zdrowotnego: „Świadczeniem zdrowotnym są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania, w szczególności związane z:

1) badaniem i poradą lekarską;

2) leczeniem;

3) badaniem i terapią psychologiczną;

4) rehabilitacją leczniczą;

5) opieką nad kobietą ciężarną i jej płodem, porodem, połogiem oraz nad noworodkiem;

6) opieką nad zdrowym dzieckiem;

7) badaniem diagnostycznym, w tym z analityką medyczną;

8) pielęgnacją chorych;

9) pielęgnacją niepełnosprawnych i opieką nad nimi;

10) opieką paliatywno-hospicyjną;

11) orzekaniem i opiniowaniem o stanie zdrowia;

12) zapobieganiem powstawaniu urazów i chorób poprzez działania profilaktyczne

oraz szczepienia ochronne;

13) czynnościami technicznymi z zakresu protetyki i ortodoncji;

14) czynnościami z zakresu zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki

pomocnicze.” W tym miejscu należy zwrócić uwagę na Wspólny Słownik Zamówień (CPV) który pod numerami 85000000-9 do 85323000-0 określa tzw. usługi zdrowotne i socjalne, zaliczając do nich usługi ochrony zdrowia, usługi szpitalne i podobne, usługi medyczne i podobne, specjalistyczne usługi medyczne, różne usługi w dziedzinie zdrowia, usługi świadczone przez personel medyczny, usługi zdrowotne świadczone dla firm, usługi zdrowotne świadczone na rzecz wspólnoty. Stosując Wspólny Słownik Zamówień należy uznać usługi z zakresu medycyny pracy jako wymienione w art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy PZP.

Usługi w zakresie kultury należy definiować na podstawie ustawy z dnia 25.10.1991r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001r. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.), której art. 1 ust. 1 stanowi: „Działalność kulturalna w rozumieniu niniejszej ustawy polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury”.

Usługi w zakresie sportu i rekreacji należy definiować w oparciu o ustawę z dnia 18.01.1996r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2007r. Nr 226, poz. 1675 z późn. zm.). W rozumieniu tej ustawy:

„1) kulturą fizyczną jest wiedza, wartości, zwyczaje, działania podejmowane dla zapewnienia rozwoju psychofizycznego, wychowania, doskonalenia uzdolnień i sprawności fizycznej człowieka, a także dla zachowania oraz przywracania jego zdrowia,

2) wychowanie fizyczne jest procesem kształtującym harmonijny rozwój psychofizyczny

dzieci i młodzieży,

3) sport jest formą aktywności człowieka, mającą na celu doskonalenie jego sił psychofizycznych, indywidualnie lub zbiorowo, według reguł umownych,

4) zawodnikiem jest osoba uprawiająca określoną dyscyplinę sportu,

5) współzawodnictwo sportowe jest indywidualną lub zbiorową rywalizacją osób zmierzających, zwłaszcza w trakcie zawodów sportowych, do pokonania czasu, przestrzeni, przeszkód lub przeciwnika,

6) rekreacja ruchowa jest formą aktywności fizycznej, podejmowaną dla wypoczynku i odnowy sił psychofizycznych,

7) rehabilitacja ruchowa jest procesem mającym na celu przywrócenie, poprawę lub utrzymanie psychofizycznej sprawności osób czasowo lub trwale niepełnosprawnych za pomocą specjalnych zabiegów i ćwiczeń fizycznych – w oparciu o wiedzę medyczną,

10) kadra narodowa osób niepełnosprawnych jest to grupa zawodników zakwalifikowana

jako kandydaci do składu reprezentacji kraju w danej dyscyplinie sportu,

11) kadra paraolimpijska jest to grupa zawodników objęta programem przygotowań do igrzysk paraolimpijskich, opracowanym przez właściwą organizację krajową zajmującą się sportem osób niepełnosprawnych”.

Usługi detektywistyczne określa ustawa z dnia 26.07.2001r. o usługach detektywistycznych (Dz. U. z 2002r. Nr 12, poz. 110 z późn. zm.) zgodnie z którą usługami detektywistycznymi są „czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach, realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą, w formach i w zakresach niezastrzeżonych dla organów i instytucji państwowych na mocy odrębnych przepisów, a w szczególności:

1) w sprawach wynikających ze stosunków prawnych dotyczących osób fizycznych,

2) w sprawach wynikających ze stosunków gospodarczych dotyczących:

a) wykonania zobowiązań majątkowych, zdolności płatniczych lub wiarygodności

w tych stosunkach,

b) bezprawnego wykorzystywania nazw handlowych lub znaków towarowych,

nieuczciwej konkurencji lub ujawnienia wiadomości stanowiących

tajemnicę przedsiębiorstwa lub tajemnicę handlową,

3) sprawdzanie wiarygodności informacji dotyczących szkód zgłaszanych zakładom

ubezpieczeniowym,

4) poszukiwanie osób zaginionych lub ukrywających się,

5) poszukiwanie mienia,

6) zbieranie informacji w sprawie, w której toczy się postępowanie karne, postępowanie

w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe

albo inne, jeżeli w toku postępowania można zastosować przepisy

prawa karnego”.

Zamawiający określając przedmiot zamówienia w zakresie usług niepriorytetowych powinien posiłkować się definicjami legalnymi zawartymi w wymienionych aktach prawnych.

Ułatwienia ustawowe wobec usług niepriorytetowych

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy PZP, do postępowań o udzielenie

zamówień, których przedmiotem są usługi niepriorytetowe, nie stosuje się przepisów dotyczących:

·      terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert: art.43, 49, 52, 56 ust. 2, art. 60 ust. 3, art. 60c ust. 2, art. 60e ust. 4, art. 64 ust. 1, art. 73, art. 76 ust. 1 i 4 ustawy;

·      obowiązku żądania wadium: art. 45, 46 ustawy;

·      obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu: art. 25 i art. 26 ustawy;

·       zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy- a więc kryteriów podmiotowych, co wskazuje na możliwość stosowania kryteriów w postaci doświadczenia, potencjału kadrowego i technicznego, sytuacji finansowej i ekonomicznej- regulacja ta jest wyjątkiem od zasady ustalania przedmiotowych kryteriów oceny ofert określonych w art. 2 pkt 5 oraz art. 91 ust. 3 ustawy;

·       przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej.

Ustawodawca w art. 5 ust. 1a ustawy PZP dopuścił również możliwość udzielania zamówień na usługi niepriorytetowe  przy użyciu trybów niekonkurencyjnych: tj. w trybie negocjacji bez ogłoszenia lub w trybie zamówienia z wolnej ręki. Uproszczenie to jest jednakże obwarowane dodatkowymi przesłankami. Zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki  lub w trybie negocjacji bez ogłoszenia w przypadku gdy zastosowanie innego trybu mogłoby skutkować co najmniej jedną z następujących okoliczności:

- naruszeniem zasad celowego, oszczędnego i efektywnego dokonywania wydatków;

- naruszeniem zasad dokonywania wydatków w wysokości i w terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań;

- poniesieniem straty w mieniu publicznym;

- uniemożliwieniem terminowej realizacji zadań.

Wskazany katalog przesłanek uzasadniających zastosowanie przez zamawiającego trybu negocjacji bez ogłoszenia lub z wolnej ręki nie ma charakteru zamkniętego. Możliwość skorzystania z przesłanek zawartych w art 5 ust 1a ustawy została bowiem uzależniona od zaistnienia szczególnych okoliczności powodujących, iż skorzystanie z trybów zapewniających konkurencyjność (np.: przetarg nieograniczony) byłoby z uzasadnionych względów mniej korzystne od udzielenia zamówienia w trybie szczególnym- bądź w niektórych przypadkach utrudnione. Stosownie do treści  art 5 ust 1a ustawy podstawą do zastosowania tego przepisu mogą być zarówno okoliczności bezpośrednio wskazane w tym przepisie jak również inne obiektywne okoliczności uzasadniające jego zastosowanie (ustawodawca nie precyzuje katalogu zamkniętego tychże okoliczności oraz posługuje się wyrażeniem -w szczególności- co pozwala Zamawiającemu na pewny stopień uznaniowości w stosunku do konkretnego zamówienia).

Powyższe przesłanki zastosowania trybów niekonkurencyjnych nie dotyczą sprecyzowanego wprost w ustawie rodzaju usług prawniczych- polegających na wykonywaniu zastępstwa procesowego przed sądami, trybunałami lub innymi organami orzekającymi lub doradztwie prawnym w zakresie zastępstwa procesowego lub jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. W zakresie tych usług zamawiający może dokonać wyboru wykonawcy w trybie zamówienia z wolnej ręki lub negocjacji bez ogłoszenia w każdym przypadku.

* * *

Autor: Małgorzata Pętela

Wyszukiwarka przetargów publicznych biznes-polska.pl