piątek, 3 kwietnia 2015

Kontrola zamówień publicznych współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej

Zgodnie z treścią ustawy Prawo zamówień publicznych (zwanej dalej Pzp,) Prezes UZP został uprawniony do przeprowadzenia dwóch rodzajów kontroli: doraźnej oraz uprzedniej. Uprawnionymi komórkami odpowiedzialnymi za przeprowadzenie kontroli są Departament Kontroli Doraźnej oraz Departament Kontroli Zamówień Współfinansowanych ze Środków Unii Europejskiej.

Przepisy dotyczące kontroli uprzedniej (art. 160- 171a Pzp) mają zastosowanie jedynie wobec zamówień lub umów ramowych współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Jak wynika z danych Grupa Biznes Polska z pośród ok. 152 tys. przetargów ogłoszonych w BZP w 2014 roku, ponad 6 tys. przetargów stanowiły zamówienia w którym jednym ze źródeł finansowania były fundusze Unii Europejskiej.


Aby zamówienie lub umowa ramowa podlegała obowiązkowej kontroli uprzedniej Prezesa UZP konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków. Po pierwsze, zawsze musi ono być współfinansowane ze środków UE, po drugie, jego wartość w przypadku:
  • robót budowlanych – jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20.000.000 euro, lub
  •  dostaw lub usług – jest równa bądź przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 10.000.000 euro.
Momentem wszczęcia kontroli jest moment doręczenia Prezesowi UZP kopii dokumentacji postępowania . W przypadku ujawnienia naruszeń ustawy Pzp Prezes UZP może zastosować środki przewidziane w art. 168 Pzp tj. nałożyć karę pieniężną bądź wystąpić do sądu o unieważnienie umowy w całości lub części.

Według raportu dostępnego na stornie UZP w 2014 r. do Urzędu Zamówień Publicznych wpłynęło 266 wniosków o kontrolę zamówień współfinansowanych ze środków UE. Wnioski te kierowali przede wszystkim wykonawcy (117 wniosków), ale także instytucje zaangażowane we wdrażanie funduszy unijnych w Polsce (82 wnioski). 

 

Przeprowadzono 181 kontroli uprzednich obligatoryjnych. Zamówienia objęte tymi kontrolami dotyczyły przede wszystkim inwestycji kolejowych, drogowych, wodociągowo-kanalizacyjnych, budowy sieci szerokopasmowych, budowy baz danych, dostaw aparatury naukowo badawczej oraz dostaw tramwajów, czy elektrycznych zespołów trakcyjnych i były najczęściej współfinansowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Łączna wartość zamówień poddanych kontrolom obligatoryjnym uprzednim wyniosła ponad 31 mld zł (w 2013 r. – 40,5 mld zł).

W sumie w 2014 r. Prezes Urzędu przeprowadził 219 kontroli zamówień współfinansowanych ze środków unijnych (w 2013 r. – 256 kontroli), z czego u 30% stwierdzono naruszenia ustawy Pzp.

Najczęściej stwierdzane w wyniku kontroli naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych nie zmieniły się istotnie w stosunku do lat ubiegłych i dotyczyły:
1) naruszenia ustawy Pzp mogące mieć lub mające wpływ na wynik postępowania dotyczyły:
- nieuprawnionego odstąpienia od stosowania przepisów ustawy Pzp,
- dzielenia zamówienia na części, w wyniku czego nie stosowano przepisów ustawy Pzp właściwych dla łącznej jego wartości,
- niezgodnego z przepisami ustawy Pzp zastosowania trybu zamówienia z wolnej ręki,
- niezgodnego z przepisami ustawy Pzp odrzucenia najkorzystniejszej oferty lub wykluczenia wykonawcy, który złożył taką ofertę,
- wyboru oferty wykonawcy, który podlegał wykluczeniu lub jego oferta podlegała odrzuceniu,
- opisu przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
- opisu warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą konkurencję,

2) naruszenia nie mające wpływu na wynik postępowania polegały w szczególności na:
- wadliwej treści ogłoszeń o zamówieniu lub siwz, szczególnie w zakresie żądanych od wykonawców dokumentów,
- zaniechaniu wezwania wykonawcy do wyjaśnienia lub uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu, jeżeli nie dotyczyło to najkorzystniejszej oferty,
- nieproporcjonalnym do przedmiotu zamówienia opisie sposobu spełniania warunków udziału w postępowaniu,
- bezpodstawnym ograniczeniu możliwości korzystania z podwykonawstwa.

Przykłady naruszeń oraz więcej informacji z przeprowadzonych kontroli zawarte są w raporcie dostępnym na stronie Urzędu Zamówień Publicznych.

Źródło:
UZP „Wyniki przeprowadzonych w 2014 r. przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych kontroli zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej”.
Autor: Grupa Biznes Polska

7 komentarzy:

  1. Szanowni Państwo
    Proszę o pomoc.
    Jakie przepisy regulują wymagania odnośnie wiedzy i doświadczenia w przetargu? Tylko ustawa Pzp, czy coś jeszcze? Nie wiem jakiej ilości referencji i na jaką kwotę może żądać zamawiający od wykonawcy w przetargu nieograniczonym na roboty budowlane. Przeczytałam całą ustawę i tam tylko jest ogólna mowa o wiedzy i doświadczeniu (art.22 ust 1 pkt 2), nie ma natomiast żadnej informacji szczegółowej.
    Jest konkretny przetarg w którym firma w której pracuję chce brać udział. Jest to przetarg nieograniczony o wartości zamówienia nie przekraczającej kwoty określonej w przepisach wydanych na podstawie art.11 ust.8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 . Wymagają poświadczeń (referencji) na 3 roboty budowlane o wartości nie mniejszej niż 1000 000 zł każda. Mój szef uważa (ma taką informację od swojego kolegi), że nie mogą żądać trzech referencji, tylko dwóch najwyżej. Nie powołuje się on jednak na żaden paragraf. Moim zadaniem jest znaleźć taki paragraf, który określałby ile referencji może wymagać zamawiający i na jaką najwyższą kwotę, a także od czego to zależy. Czy jesteście mi w stanie Państwo pomóc? Nie jestem prawnikiem, nie wiem gdzie szukać pomocy.
    Anna Żarska-Blumicz

    OdpowiedzUsuń
  2. Szanowna Pani
    Aktualny wykaz dokumentów, których zamawiający może żądać od Oferenta określony jest w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130000231 Wymienione w Rozporządzeniu dokumenty stanowią katalog zamknięty, zatem Zamawiający nie może wymagać od Wykonawców innych dokumentów, jak również nie może wymagać, aby treść tych dokumentów odbiegała od dyspozycji zawartych w Rozporządzeniu. W celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu Zamawiający może żądać oświadczeń lub dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia postępowania, nie oznacza to jednak jego pełnej swobody. Żądanie referencji/poświadczeń bywa często kwestią problematyczną i wymaga wyjaśnienia jaki jest cel żądania przez Zamawiającego tych dokumentów. Otóż, dokument referencji (lub jakikolwiek inny dokument potwierdzający należyte wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawy) nie służy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego potwierdzeniu spełniania przez Wykonawcę warunku udziału w postępowaniu. Taki dokument służy jedynie potwierdzeniu należytego wykonania zamówienia (wyrok KIO z dnia 7 września 2009 roku, KIO/UZP 1092/09). Natomiast dokumentem służącym do potwierdzenia spełniania warunku udziału w postępowaniu jest wyłącznie oświadczenie Wykonawcy, składane w formie wykazu robót budowlanych, usług lub dostaw. W związku z powyższym Zamawiający w postępowaniu nie może zarzucić Wykonawcy, na podstawie załączonych przez niego referencji, iż nie spełnia on warunku udziału w postępowaniu jeśli w nich nie podał kwoty. Przyjmuje się, iż oświadczenie składane przez Wykonawcę (w formie wykazu) może mieć szerszy zakres niż wynika to z treści załączonych referencji. Dokumentem potwierdzającym należyte wykonanie umowy mogą być nie tylko referencje, ale także np.: protokoły zdawczo – odbiorcze lub faktury. Zamawiający zatem nie może żądać od Wykonawców przedłożenia referencji, nie uznając innych dokumentów, które potwierdzałyby, iż zamówienia zostało wykonane należycie. Reasumując referencje nie muszą zawierać kwoty wykonania zamówienia, a mają potwierdzać należyte wykonanie zamówienia. Co do wielkości kwoty wymaganej przy realizacji robót budowlanych- musi być ona zbliżona do wartości szacunkowej zamówienia, ale tak jak pisałam wcześniej- te kwoty nie są ujęte w referencjach tylko w innych dokumentach np wykazie robót budowlanych.
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, ja to rozumiem nie musi być referencji, jednak nie o to zadałam pytanie. Chodziło mi bardziej o to czy może wymagać wykonania 3 prac w kwocie 1 000 000 zł każda, czy trzy wymagane 3 prace to za dużo. Ten znajomy szefa powiedział, że w tym przetargu nie może być wymagania na 3 prace za 100 000 zł, tylko za dwie. Na jakiej podstawie on to powiedział? Wymyślił sobie, czy faktycznie jest coś co reguluje to jaka ilość podobnych prac musi być wykonana
      Anna Żarska-Blumicz

      Usuń
    2. Nie każdy jednostkowy przypadek regulują przepisy. W tym przypadku właśnie tak może być. Jeśli zamawiający domaga się potwierdzenia wykonania prac na kwotę większą niż prowadzone postępowanie to jest naruszeniem zasad uczciwej konkurencji .

      Usuń
  3. Napisane jest że może wymagać udokumentowania realizacji zamówienia o takiej wielkości jaką mniej więcej oszacował. Zawsze zwrócić się do Zamawiającego o zapytanie na jakiej podstawie wymaga aż 3 prac o takiej wartości...Poza tym ciężko wywnioskować coś konkretnego jeśli nie wiadomo o jaki przetarg chodzi. Powtarzam- dobrze jest zwrócić się do wykonawcy z takim pytaniem, musi nam na nie odpowiedzieć. Ciekaw jestem co Pani odpowiedzą, proszę napisać o tym. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. dziękuję bardzo za odpowiedzi. Nie będę zadawać pytania zamawiającemu, bo takie mam polecenie od szefa. Ale dziękuję bardzo za pomoc
      Anna Żarska-Blumicz

      Usuń
  4. Szkoda tylko, że efektem tych wszystkich kontroli nie jest to, co być powinno.

    OdpowiedzUsuń